Sáng ngày 17/10/2025, Mạng lưới nghiên cứu chính sách nông lâm nghiệp tổ chức webinar “Ngành gỗ chế biến gỗ xuất khẩu trong bối cảnh thị trường đầy biến động”. Sự kiện được tổ chức trực tuyến, thu hút sự tham gia của nhiều chuyên gia, doanh nghiệp, đại diện hiệp hội, các nhà nghiên cứu trong lĩnh vực nông – lâm nghiệp và đông đảo sinh viên Trường Đại học Lâm nghiệp tham gia. Webinar đã mang đến nhiều thông tin về ngành chế biến và xuất khẩu gỗ Việt Nam, phân tích từ thực trạng sản xuất, thương mại cho đến các cơ chế và chính sách then chốt đang định hình hướng phát triển của ngành hiện nay và trong tương lai.
Nguồn: https://vneconomy.vn
Ông Trần Lê Huy, Phó Chủ tịch Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Bình Định (FPA Bình Định), đã truyển tải nhiều thông tin về thực trạng ngành, xu hướng chính sách và cơ hội – thách thức trong giai đoạn hội nhập mới.
Ông Trần Lê Huy, Phó Chủ tịch Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Bình Định
Toàn cảnh ngành gỗ Việt Nam
Theo chia sẻ của ông Huy, đến năm 2020, Việt Nam có hơn 5.800 doanh nghiệp và 340 làng nghề hoạt động trong lĩnh vực chế biến gỗ, với hơn 500.000 lao động. Nguồn cung gỗ nguyên liệu trong nước chiếm khoảng 75% tổng nhu cầu (30 triệu m³), phần còn lại 25% (8,5 triệu m³) vẫn phụ thuộc vào nhập khẩu. Năm 2024, xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ đạt 16,3 tỷ USD, tăng đáng kể so với năm 2023. Các thị trường lớn như Hoa Kỳ, Nhật Bản, Trung Quốc, Hàn Quốc và EU tiếp tục đóng vai trò chủ đạo, trong đó Hoa Kỳ chiếm hơn 55% kim ngạch xuất khẩu. Tuy nhiên, biến động từ chính sách thuế, phòng vệ thương mại và quy định về xuất xứ hàng hóa đang tạo áp lực lớn cho doanh nghiệp.
Nguồn: Nhóm nghiên cứu các Hiệp hội gỗ và Forest Trends tổng hợp số liệu Hải quan
Khung chính sách và hướng phát triển bền vững
Ông Huy nhấn mạnh rằng hệ thống chính sách của Việt Nam thời gian qua đã có nhiều thay đổi tích cực nhằm đảm bảo tính hợp pháp, minh bạch và phát triển bền vững của ngành.
Các văn bản như Nghị định 102/2020/NĐ-CP, Nghị định 120/2024/NĐ-CP…, hay Quyết định 327/QĐ-TTg năm 2022 về Phát triển ngành chế biến gỗ bền vững hiệu quả giai đoạn 2021 – 2030 là những trụ cột pháp lý quan trọng giúp doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh.
Việt Nam hiện có gần 685.000 ha rừng trồng có chứng chỉ FSC và các chứng nhận khác, đảm bảo nguồn nguyên liệu ổn định cho chuỗi sản xuất – xuất khẩu. Cùng với đó, các chính sách mới đang mở đường cho việc phân quyền, phân cấp và thu hút đầu tư trong lĩnh vực lâm nghiệp, hướng tới tăng trưởng xanh và bền vững.
Thị trường quốc tế và áp lực hội nhập
Thị trường quốc tế đang chuyển mình mạnh mẽ với hàng loạt quy định mới: Quy định EUDR (về sản phẩm không gây mất rừng), Cơ chế Điều chỉnh Biên giới Carbon (CBAM) và Chỉ thị Báo cáo Bền vững Doanh nghiệp (CSRD) của EU. Những thay đổi này yêu cầu doanh nghiệp phải chứng minh nguồn gốc hợp pháp và minh bạch chuỗi cung ứng, đồng thời tích cực giảm phát thải carbon. Ở chiều tích cực, ông Huy cho rằng đây là cơ hội để định vị lại thương hiệu “Made in Vietnam”, thông qua cải tiến công nghệ, nâng cao năng lực quản trị và áp dụng tiêu chuẩn quốc tế trong sản xuất.
Nguồn: https://www.evanbuytendijk.nl/en/services/eudr/
Công nghệ và đổi mới sáng tạo: Hướng đi tất yếu
Trong phần trình bày, ông Huy giới thiệu các xu hướng công nghệ đang định hình tương lai ngành gỗ Việt Nam như: Công nghệ GIS, viễn thám, cảm biến từ xa giúp theo dõi và quản lý tài nguyên rừng, Blockchain, mã QR, trong truy xuất nguồn gốc gỗ. Tự động hóa, robot, mô phỏng 3D và in 3D trong thiết kế và sản xuất…
1. Tiềm năng và rào cản pháp lý khi ngành gỗ Việt Nam tham gia sàn thương mại điện tử
Theo chuyên gia Nguyễn Tường Vân, việc đưa sản phẩm gỗ và đồ nội thất Việt Nam lên các sàn thương mại điện tử quốc tế như Amazon hay các nền tảng chuyên ngành mở ra hướng phát triển mới cho ngành gỗ Việt Nam. Kênh thương mại này không chỉ giúp doanh nghiệp tiếp cận trực tiếp người tiêu dùng toàn cầu, mà còn góp phần giảm phụ thuộc vào các chuỗi phân phối truyền thống, vốn đang chịu ảnh hưởng mạnh từ biến động thị trường, chi phí logistics và chính sách nhập khẩu ở các nước đối tác.
Tuy nhiên, cùng với cơ hội mở rộng thị trường, doanh nghiệp gỗ Việt Nam đang phải đối mặt với nhiều rào cản pháp lý và kỹ thuật phức tạp. Các đại biểu cho biết, các yêu cầu về xuất xứ gỗ hợp pháp, tiêu chuẩn kiểm định chất lượng, quyền sở hữu trí tuệ và quy định thương mại quốc tế là những điểm nghẽn lớn cản trở việc tiếp cận thị trường điện tử toàn cầu.
2. Dấu chân cacbon và hệ số phát thải – thách thức mới đối với ngành gỗ xuất khẩu
Đại diện Viện Chiến lược và Chính sách Lâm nghiệp, ông Nguyễn Sĩ Linh nêu một thách thức mang tính dài hạn nhưng ngày càng cấp thiết đối với ngành gỗ Việt Nam: vấn đề dấu chân cacbon và hệ số phát thải. Trong bối cảnh các thị trường nhập khẩu lớn như EU và Hoa Kỳ đang áp dụng hàng loạt chính sách “xanh”, việc đo lường và kiểm soát lượng phát thải trong toàn bộ vòng đời sản phẩm gỗ trở thành yêu cầu bắt buộc đối với mọi doanh nghiệp xuất khẩu.
Nguồn: Forest Trends
Buổi webinar đã cung cấp bức tranh toàn diện về ngành gỗ Việt Nam – từ thực trạng sản xuất, xuất nhập khẩu, đến chính sách, công nghệ và chiến lược hội nhập quốc tế. Dù đối mặt nhiều thách thức, nhưng nếu tận dụng tốt cơ hội từ chuyển đổi xanh, số hóa và hợp tác quốc tế, ngành gỗ Việt Nam hoàn toàn có thể tiếp tục duy trì vị thế trong chuỗi giá trị toàn cầu.
Sự kiện nằm trong chuỗi hoạt động của Mạng lưới nghiên cứu các Chính sách Nông lâm nghiệp hướng tới kết nối các nhà nghiên cứu, doanh nghiệp và nhà hoạch định chính sách nhằm thúc đẩy đối thoại, chia sẻ tri thức và đồng hành cùng phát triển bền vững ngành lâm nghiệp Việt Nam.